- Wnosimy kolejny projekt ustawy za pośrednictwem sejmowej Komisji do Spraw Petycji i jest to projekt dotyczący związków partnerskich - zapowiedziała Anna-Maria Żukowska, rzeczniczka prasowa SLD podczas konferencji prasowej w Sejmie, która odbyła się 2 czerwca 2017 r. - Jutro odbędzie się Parada Równości, w której Sojusz wzorem lat ubiegłych weźmie udział i już teraz zapraszam serdecznie na naszą platformę – zaanonsowała Żukowska. – Wyrażamy żal, że pani prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz po raz kolejny odmówiła patronatu nad tą imprezą – dodała.
- Związki partnerskie były, są i będą, a naszym celem, celem polityków i Sejmu jest jedynie to, aby dać bezpieczeństwo ich funkcjonowania - rozpoczął prezentację projektu ustawy o związkach partnerskich Wincenty Elsner, wiceprzewodniczący SLD. - Należy dać im wolność i równość funkcjonowania niezależnie od płci - podkreślił Elsner. - I tylko tyle wymagają od nas Polacy, dać możliwość legalizacji związków partnerskich - ocenił.
Wiceprzewodniczący Sojuszu podczas spotkania z dziennikarzami oświadczył, iż projekt dziś składany w Sejmie nie jest „ustawą światopoglądową, jak chce tego prawica, jest to ustawa mówiąca o podstawowych prawach człowieka”. - Tak jak mamy prawo do wolności gospodarczej, prawo do zrzeszania się w stowarzyszeniach i fundacjach, tak samo młodzi i nie tylko ludzie muszą mieć możliwość życia w rodzinie, która nie zaczyna się od pokropienia kropidłem, czy też założenia obrączki na palec - kontynuował swoje wystąpienie Elsner. - Już dziś wiele par, często heteroseksualnych, tworzy rodziny niesformalizowane. W moim województwie - Dolnośląskim - w Wałbrzychu 52% dzieci, a więc większość, rodzi się w związkach nieformalnych - podkreślił. - W związkach nieformalnych, które nie mają bezpieczeństwa prawnego – dodał.
Wincenty Elsner wskazał również drugi argument podnoszony przez polską prawicę w dyskusji nad związkami partnerskimi, a który fałszuje obraz tego problemu, a mianowicie, iż kwestia ta dotyczy wyłącznie par homoseksualnych. - We Francji, kiedy w latach 90-tych zalegalizowano związki partnerskie, okazało się, że 90% z nich to związki heteroseksualne – stwierdził Elsner.
- Z kim mamy rozmawiać o związkach partnerskich w Sejmie. Przecież nie z PiS. Z PO? - dopytywał polityk. - - W 2013 r. głosami PO i PSLD odrzucono projekt ustawy legalizującej związki partnerskie. Na jednej z ostatnich konferencji prasowych Grzegorz Schetyna powiedział, że trzeba rozmawiać o związkach partnerskich i jak to się ma do 8 lat i dwu kadencji, podczas których PO rozmawiała o związkach partnerskich i nic z tego nie wynikało – ocenił wiceprzewodniczący SLD. - A o stosunku do tej kwestii, prawicowej partii jaką jest PO, niech świadczy fakt ostatniego głosowania w Parlamencie Europejskim, gdzie praktycznie cała Platforma była przeciwna rezolucji w sprawie równouprawnienia mężczyzn i kobiet - przypomniał. - A w rezolucji była mowa o związkach partnerskich – dodał.
„Wraz z lewicą do Sejmu wróci ustawa o związkach partnerskich” zaanonsował Wincenty Elsner i zapowiedział dużą determinacje SLD w doprowadzeniu do legalizacji tego typu związków. - Jesteśmy jednym z ostatnich krajów, gdzie miliony par, miliony rodzi żyją bez bezpieczeństwa prawnego jakie dałaby im ta ustawa - oświadczył Elsner. - Z badań przeprowadzonych w maju tego roku wynika, że połowa Polek i Polaków akceptuje związki partnerskie - przypomniał. - Tak więc „połowa suwerenna”, do którego odwołują się rządzący, chce tych związków – podkreślił.
- Pozwólmy ludziom żyć tak jak chcą – podsumowała projekt ustawy SLD Anna-Maria Żukowska. -Zarówno parom jednopłciowym, jak i parom heteroseksualnym - dodała. Zgodnie z założeniami projektu pary, które będą chciały zalegalizować swój związek, będą mogły to zrobić przed urzędnikiem stanu cywilnego, przed którym złożą stosowne oświadczenia oraz akt notarialny będący opisem formuły zawieranego związku. Formuła będzie definiować prawa i obowiązki, kwestie majątkowe, ze wspólnotą majątkową włącznie; ewentualną zmianę nazwisk, a w przypadku ustania związku możliwy obowiązek alimentacyjny, który będzie oparty na zasadach obowiązku alimentacyjnego między krewnymi. - Uregulowanie kwestii związków partnerskich w naszym kraju to głównie potrzeba par heteroseksualnych, zwłaszcza tych, które mają już swoje dzieci i np. chcieliby wspólnie rozliczać się z podatku dochodowego - podsumowała Żukowska.
Warszawa, 2 czerwca 2017 r.
Adresat petycji:
Sz. P. Marek Kuchciński
Marszałek Sejmu
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej
ul. Wiejska 4/6/8
00-902 Warszawa
Petycja
w sprawie wprowadzenia ustawowej możliwości zawierania związków partnerskich
Sojusz Lewicy Demokratycznej zwraca się do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej o podjęcie działań zmierzających do wprowadzenia możliwości zawierania związków partnerskich rozumianych jako związek dwóch pełnoletnich osób, bez względu na płeć.
Sojusz Lewicy Demokratycznej proponuje jednocześnie, by rozwiązania prowadzące do zadośćuczynienia żądaniu stanowiącemu przedmiot niniejszej petycji przybrały postać wynikającą z załącznika nr 1 do tego dokumentu.
Statystyki wskazują, że coraz więcej par prowadzi wspólne życie w związkach nieformalnych, bez zawarcia małżeństwa. Rośnie również współczynnik dzietności pozamałżeńskiej. Jednak dzisiaj w świetle prawa osoby żyjące razem i prowadzące wspólne gospodarstwo domowe, o ile nie zawarły małżeństwa, postrzegane są jako osoby sobie obce. Tylko niektóre polskie przepisy prawne traktują osoby pozostające we wspólnym pożyciu tak jak małżonków, przy czym w literaturze i orzecznictwie wciąż budzi wątpliwości, czy za ich pomocą chronione są również pary jednopłciowe. Bez względu jednak na sposób rozstrzygnięcia tego problemu nadal partnerzy, w odróżnieniu od małżonków, nie mają możliwości wspólnego rozliczania się z podatku dochodowego od osób fizycznych, nie dziedziczą po sobie ustawowo, a przepisy dotyczące podatku od spadków i darowizn traktują je, tak, jakby osoby te były sobie zupełnie obce. Ten stan rzeczy jest szczególnie niekorzystny dla osób pozostających w związkach nieformalnych. Powoduje to nieuzasadnione rozróżnienie praw i obowiązków osób pozostających w związkach nieformalnych w stosunku do osób, które zwarły związek małżeński w sytuacji, gdy osoby te nie mają prawa wstąpić w związek małżeński. Stoi to w sprzeczności z art. 32 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, który zakazuje dyskryminacji w życiu społecznym z jakiejkolwiek przyczyny, a więc także ze względu na płeć i orientację seksualną. Oznacza to więc, że zarówno związki osób różnej płci, jak i tej samej płci, zasługują na ochronę prawną. W takim samym stopniu służą one bowiem realizacji potrzeb emocjonalnych, seksualnych i materialnych osób, które w nich pozostają. Celowi temu służyłoby wprowadzenie ustawowej możliwości zawierania związków partnerskich.
Za wprowadzeniem proponowanych regulacji przemawia doświadczenie wielu państw obcych. Na przestrzeni ostatnich lat w wielu porządkach prawnych stworzono bowiem możliwości rejestrowania i zawierania związków o charakterze alternatywnym do małżeństw. Można wskazać tutaj choćby: Danię, Szwecję, Holandię, Hiszpanię, Francję, Belgię, Niemcy, Portugalię, Finlandię, Luksemburg, Wielką Brytanię, Słowenię, Czechy, Węgry, Austrię, Irlandię, Norwegię, Islandię, Szwajcarię, Andorę, Chorwację, Izrael, Urugwaj, Nową Zelandię, Kanadę, Republikę Południowej Afryki, Argentynę, Australię, Ekwador, niektóre stany Stanów Zjednoczonych i Meksyku. Państwa te wykorzystały bardzo różne formy prawne realizacji związków alternatywnych do małżeństw. Nigdzie jednak nie doprowadziły one do spadku liczby zawieranych związków małżeńskich, wszędzie zaś skutkowały stworzeniem ram prawnych umożliwiających osobom, które nie mogą, lub nie chcą zawierać związku małżeńskiego, łatwiejsze codzienne życie.
Z tych przyczyn Sojusz Lewicy Demokratycznej zwraca się do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z prośbą o podjęcie działań zmierzających do wprowadzenia możliwości zawierania związków partnerskich.
Sojusz Lewicy Demokratycznej wyraża zgodę na ujawnienie na stronie internetowej Sejmu swoich danych.
Osoby reprezentujące podmiot wnoszący petycję
Włodzimierz Czarzasty Marcin Kulasek
Przewodniczący SLD Sekretarz Generalny SLD
Załączniki:
1. Proponowany projekt ustawy o związkach partnerskich
Załącznik nr 1
Ustawa z dn. ………………………
o związkach partnerskich
Art. 1.
Ustawa określa zasady zawierania i ustania związku partnerskiego oraz powstawania praw i obowiązków partnerów w związku partnerskim.
Art. 2.
Ilekroć w niniejszej ustawie mowa jest o partnerze rozumie się przez to osobę pozostającą w związku partnerskim.
Art. 3.
1. Związek partnerski zostaje zawarty, gdy dwie osoby jednocześnie obecne złożą przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego oświadczenia, że wstępują ze sobą w związek partnerski,
powtarzając za kierownikiem urzędu stanu cywilnego treść oświadczenia lub odczytując je na głos. Osoba niemogąca mówić składa oświadczenie o wstąpieniu w związek partnerski, podpisując akt związku partnerskiego.
2. Dwie osoby, będące obywatelami polskimi przebywającymi za granicą, mogą zawrzeć związek partnerski również przed polskim konsulem albo przed osobą wyznaczoną do wykonywania funkcji konsula.
3. Osoby zamierzające zawrzeć związek partnerski powinny złożyć kierownikowi urzędu stanu cywilnego pisemne zapewnienie, że nie wiedzą o istnieniu okoliczności wyłączających zawarcie tego związku. Osoby zamierzające zawrzeć związek partnerski składają kierownikowi urzędu stanu cywilnego wypis z aktu notarialnego umowy, o której mowa w art. 6.
4. Związek partnerski przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego nie może być zawarty przed upływem miesiąca od dnia, kiedy osoby, które zamierzają go zawrzeć, złożyły kierownikowi urzędu stanu cywilnego pisemne zapewnienie, że nie wiedzą o istnieniu okoliczności wyłączających zawarcie tego związku.
5. Kierownik urzędu stanu cywilnego, który dowiedział się o istnieniu okoliczności wyłączającej zawarcie zamierzonego związku partnerskiego, odmówi przyjęcia oświadczeń o wstąpieniu w związek partnerski, a w razie wątpliwości zwróci się do sądu o rozstrzygnięcie, czy związek ten może być zawarty.
6. Partnerzy składając oświadczenie o wstąpieniu w związek partnerski mogą zdecydować o przyjęciu wspólnego nazwiska, będącego dotychczas nazwiskiem jednego z partnerów lub o połączeniu dotychczasowych nazwisk partnerów, przy czym nazwisko utworzone w wyniku połączenia nie może składać się z więcej niż dwóch członów.
Art. 4.
Jeżeli mimo niezachowania przepisów art. 3 został sporządzony akt związku partnerskiego, każdy, kto ma w tym interes prawny, może wystąpić z powództwem o ustalenie nieistnienia takiego związku.
Art. 5.
1. Związku partnerskiego nie może zawrzeć osoba:
1) niemająca ukończonych 18 lat;
2) ubezwłasnowolniona całkowicie;
3) ubezwłasnowolniona częściowo, jeżeli tak wynika z orzeczenia sądu o ubezwłasnowolnieniu;
4) pozostająca z osobą, z którą związek partnerski miałby być zawarty, w relacji pokrewieństwa w linii prostej albo bocznej do czwartego stopnia, albo w relacji przysposobienia;
5) pozostająca w związku małżeńskim;
6) pozostająca w związku partnerskim.
2. W przypadku naruszenia przepisu ust. 1 każdy, kto ma w tym interes prawny, a także prokurator, może żądać unieważnienia związku partnerskiego.
3. Unieważnienia związku partnerskiego może żądać jeden z partnerów także w przypadku, gdy jego oświadczenie o zawarciu związku partnerskiego było dotknięte wadą. Ponadto prokurator może żądać unieważnienia związku partnerskiego zawartego dla pozoru.
4. Nie można żądać unieważnienia związku partnerskiego, jeżeli ustała przesłanka do jego unieważnienia.
5. Nie można żądać unieważnienia związku partnerskiego po jego ustaniu. Nie dotyczy to jednak unieważnienia z powodu pokrewieństwa między partnerami oraz z powodu pozostawania przez jednego z partnerów w chwili zawarcia związku partnerskiego w zawartym poprzednio związku małżeńskim albo partnerskim.
Art. 6.
1. Swoje wzajemne uprawnienia lub zobowiązania o charakterze majątkowym lub osobistym w celu organizacji wspólnego życia partnerzy określają w umowie związku partnerskiego zawartej w formie aktu notarialnego. Umowa zaczyna obowiązywać z chwilą zawarcia związku partnerskiego.
2. Określając wzajemnie swoje prawa i obowiązki w umowie związku partnerskiego, partnerzy w szczególności mogą zdecydować o:
1) obowiązku udzielania sobie wzajemnej pomocy i wsparcia w trakcie trwania związku partnerskiego;
2) obowiązku zaspakajania na miarę swoich sił i możliwości uzasadnionych potrzeb materialnych związku partnerskiego, który stworzyli;
3) obowiązku dochowania wierności;
4) prawie do działania w imieniu partnera w sprawach zwykłego zarządu;
5) powstaniu umownej wspólności majątkowej w ramach związku partnerskiego, do której stosuje się odpowiednio przepisy rozdziału I, II i III działu III w tytule I ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. z 2017 r., poz. 68 z późn. zm.);
6) przyjęciu wzajemnie względem siebie albo w stosunku do jednego partnera obowiązku alimentacyjnego powstającego w określonym wymiarze z chwilą rozwiązania związku partnerskiego.
3. Umowa, o której mowa w ust. 2, może być zmieniona w trakcie trwania związku partnerskiego. Zmiana jest skuteczna pod warunkiem złożenia przez partnerów wypisu z aktu notarialnego obejmującego taką zmianę w terminie 1 miesiąca kierownikowi urzędu stanu cywilnego, przed którym związek partnerski został zawarty.
Art. 7.
1. Jeśli w umowie związku partnerskiego nie postanowiono inaczej po zawarciu związku partnerskiego, każdy z partnerów zachowuje zarówno majątek nabyty przed zawarciem związku partnerskiego, jak i majątek nabyty później, a także samodzielnie zarządza swoim majątkiem.
2. Jeśli partnerzy nie postanowili inaczej, przedmioty użytku domowego nabywane przez jednego z partnerów w trakcie trwania związku partnerskiego, staj ą się przedmiotem współwłasności partnerów w częściach ułamkowych, a udziały we współwłasności są równe.
3. Jeśli partnerzy nie postanowili inaczej, udziały we współwłasności rzeczy i praw majątkowych nabywanych wspólnie w trakcie trwania związku partnerskiego są równe.
Art. 8.
1. Jeśli w umowie związku partnerskiego nie postanowiono inaczej, partnerzy są odpowiedzialni solidarnie za zobowiązania zaciągnięte przez jednego z nich w sprawach wynikających z zaspokajania zwykłych potrzeb gospodarstwa domowego prowadzonego w ramach związku partnerskiego.
2. Z ważnych powodów sąd może na żądanie jednego z partnerów postanowić, orzekając w postępowaniu nieprocesowym, że za powyższe zobowiązania odpowiedzialny jest tylko ten partner, który je zaciągnął.
3. Wyłączenie odpowiedzialności solidarnej jest skuteczne względem osób trzecich, jeżeli było im wiadome.
Art. 9.
1. Jeśli w związku z powstaniem związku partnerskiego i w trakcie jego trwania partnerzy otrzymali jakąkolwiek korzyść majątkową ze środków publicznych, bez względu na to co zastrzegli w umowie związku partnerskiego powstaje między nimi obowiązek alimentacyjny, polegający na tym, że jeżeli w wyniku rozwiązania związku partnerskiego sytuacja życiowa jednego z partnerów uległa znacznemu pogorszeniu, może on żądać od byłego partnera dostarczania środków niezbędnych na utrzymanie przez okres nie dłuższy niż trzy lata od rozwiązania związku partnerskiego, o ile możliwości zarobkowe i majątkowe obowiązanego na to pozwalają. Sąd nie uwzględni żądania, jeżeli sprzeciwiałyby się temu zasady współżycia społecznego.
2. Jeżeli przemawiają za tym okoliczności, obowiązek alimentacyjny, o którym mowa w ust. 1, może mieć postać jednorazowego przysporzenia w pieniądzu lub innych składnikach majątkowych.
3. Obowiązek dostarczania środków utrzymania partnerowi po rozwiązaniu związku partnerskiego wygasa w razie zawarcia przez tego partnera nowego związku partnerskiego albo małżeństwa.
4. Do obowiązku alimentacyjnego między byłymi partnerami stosuje się odpowiednio przepisy o obowiązku alimentacyjnym między krewnymi.
Art. 10.
Ustanie związku partnerskiego następuje w przypadku śmierci jednego z partnerów albo uznania go za zmarłego. W przypadku uznania jednego z partnerów za zmarłego domniemywa się, że związek partnerski ustał z chwilą, która w orzeczeniu o uznaniu za zmarłego została oznaczona jako chwila śmierci.
Art. 11.
1. Ustanie związku partnerskiego następuje z chwilą:
1) gdy partnerzy jednocześnie obecni złożą przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego oświadczenia o rozwiązaniu związku partnerskiego;
2) upływu 6 miesięcy od chwili dokonania przez jednego z partnerów wypowiedzenia związku partnerskiego, dokonanego w formie oświadczenia złożonego przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego, w którym zawarto związek partnerski.
2. Partner wypowiadający zawiadamia drugiego partnera o wypowiedzeniu w terminie 7 dni.
3. Jeśli zawiadomienie o wypowiedzeniu związku partnerskiego, o którym mowa w ust. 2, zostało dokonane celowo w sposób uniemożliwiający zapoznanie się z nim partnerowi do którego było adresowane, partner wypowiadający ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną partnerowi w związku z ustaniem związku partnerskiego na podstawie takiego wypowiedzenia.
4. W przypadku niemożliwości ustalenia aktualnego adresu zawiadomienie o wypowiedzeniu związku partnerskiego przesyła się na adres wskazany w akcie notarialnym, o którym mowa w art. 6 ust.1.
Art. 12.
O podziale wspólnego majątku partnerzy decydują w drodze umowy zawartej w formie aktu notarialnego, jednakże każdy z partnerów może żądać dokonania podziału majątku wspólnego przez sąd.
Art. 13.
Do instytucji prawa obcego regulujących wspólne pożycie dwóch osób zawartych poza granicami Rzeczpospolitej Polskiej w formie innej niż małżeństwo lub przez osoby tej samej płci stosuje się przepisy niniejszej ustawy.
Art. 14.
Ustawa wchodzi w życie w terminie miesiąca od dnia ogłoszenia.